Babalar otoritelerinin peşine düştü – PINAR YILDIZ YÜKSEL

Modern aile yapısında anneler güçlendi, babalar sessizleşti. Koltukta uyuyakalan babalar, “Zamanında kulak ardı ettiğimiz sorunları eşlerimiz çözdü. Tek başına karar almaya alıştılar. Şimdi kaybettiğimiz otoritemizi geri istiyoruz” diyorlar. “Babalar, otoritelerini geri kazanabilir mi?” sorusunu uzmanıyla konuştuk

Yarın Babalar Günü. Ben de bu hafta köşemde babalara özel bir içerik hazırlamak istedim. Bunun için de etrafımdaki tüm babalara hangi konuda zorlandıklarını, aile içinde en rahatsız oldukları durumun ne olduğunu sordum. Çok ilginçtir ki, hepsinden aynı cevabı aldım. Evde bazı babalık görevlerinin eşlerine geçtiğini söylediler. Çocukları hakkında karar alırken de genelde annenin yalnız karar verdiğini eklediler. Bazıları eşlerinin söylediklerini kulak arkası edip kendi kararı ile ilerlediğini, tartışma çıkmasın diye geride kaldığını anlattı. Altı çizilecek nokta şu ki, hepsi de eşlerini bu duruma yine kendilerinin getirmiş olacağını, bunu asla bilinçli olarak yapmadıklarını söylediler.

Yani babalar, bazı babalık görevlerinin annelere geçtiğini kabul ediyor. Ama bu sorumluluk geçişinde kendilerinin rolü olduğunu da kabul ediyor. “Evdeki sorunları görmezden geldik, koltukta uyuyakaldık, yalnız bıraktığımız eşlerimiz her şeye tek başına yetmeye mecbur kaldı ve sonunda babalık otoritemiz de sarsıldı. Şimdi bu rolü geri nasıl alabiliriz, bilmiyoruz” diyorlar. Durum o ki, özellikle modern yaşamda, beyaz yakalı ebeveynlerin evlerinde yaşanan bu sorunu babalar artık çözmek istiyor. “Zamanında kaybettiğim babalık otoritemi geri istiyorum” diyorlar. Bu hafta babaların bu çağrısını köşeme taşıdım ve tüm annelere ortak bir masa kurmaları için sesleniyorum. Hem kadınların üzerinden bir sorumluluk eksilmiş olacak hem de babalar fıtratlarına dönmüş olacak. Siz evlerinizde konuşurken biz de Uzman Psikolog Tuğba Yağan ile konuyu enine boyuna inceledik.

ANNE ŞEFKAT, BABA DİSİPLİNDİR

Erkek ve kadının toplum içinde değişen rolleri sebebiyle anne ve babalık görevlerini de net sınırlarla ayırmak pek mümkün olmamakta. Geleneksel aile yapısında babanın rolü en basit anlamıyla, koruma, disiplin ve para kazanmaya dairdi. Anne-babanın da çalışmasıyla roller artık birbirine karışabilmekte… Evde baskın karakter ve otorite sahibi anne olduğunda, babanın rolü yadsınmış oluyor. Örneğin, eve giriş saati kuralına uymayan bir genç kız, öncelikle babasının gelip gelmediğini soracaktır. Otorite babada değil de annede ise, kızı ile annenin didişmesi, sertleşmesi çok daha kolay olur. Kızıyla restleşen anne otoriteyi bozmamak için daha da sertleşecektir. Burada ne otorite sağlanmış ne de anne mutlu olmuştur. Sevgi ve şefkate programlanmış anne, tersini yaparak içsel çatışma yaşar. Çünkü burada babanın rolünü farkında olmadan çalmıştır. Burada ideal olan, babanın sevecenlik ve koruyuculukla karışık otoritesini koruması, annenin de babanın tutumuna uyum sağlarken, babayla bütünlük içinde, sevgi ve şefkatli yapısıyla denge unsuru olmasıdır.

Uzman Psikolog Tuğba Yağan

KADINLAR EŞLERİNE ROL VERMELİ

Babanın yoğun bir iş temposu varsa ya da anne, çocuğu için en iyisini kendisinin bilebileceğine içten içe inanıyorsa, kendini yeterince iyi bir anne olma vicdanıyla da sorguladıkça, ailesinin hayatını kolaylaştırmak amacıyla, hem çocuğun hem de babanın rollerini çalabiliyor ve sadece babanın değil çocuğun da yerine kararlar alabiliyor. Buradaki ihtiyaç, anne desteğiyle babanın çocuğun hayatına katılımını arttırmak. Örneğin çocuklarını evde babasına bırakıp dışarıya çıkamayan anneler, çıkmışlarsa da sık sık arayıp çocukla ilgili bilgi alıp babaya sürekli direktif verebiliyor, baba yardımcı olmak istediğinde anneler babaların yaptığı işi beğenmez eleştirir, özetle babanın alanını da istila etmiş olurlar. Baba da zamanla geri planda kalmayı tercih eder, çocuğun dünyasına katılımını sınırlandırır hatta vazgeçer. Bazı babalar, anneler üzerinden sorumlulukları azalttığı için memnun gibi görünebilir ama çocuğun gelişiminde babanın rolü çok büyüktür.

BABA, ERKEK ÇOCUK İÇİN REHBER KIZLAR İÇİN KAHRAMANDIR

Özellikle erkek çocuğun cinsel kimlik gelişimi açısından baba ile ilişki kilit bir role sahiptir. Bu yüzden sağlıklı cinsel kimlik gelişimi için babanın çocukla kurduğu ikili ilişkisi çok önemlidir. Baba, erkek çocuğu için hem bir rol model hem de rehber olma sorumluluğunu üstlenir.

Babalar kız çocukları için de duygusal gelişimi üzerinde hayati derecede önemli bir yere sahip. Babanın vereceği güven, kızının saçlarını okşayan, kızını dizinde yatıran, ona sarılan bir baba, kızı için büyük mutluluk kaynağı ve duygusal doyum alanıdır ve kız çocuğunun kendine güvenmesinin temeli babasıyla olan ilişkisiyle ilgilidir. Babanın kızıyla küçük yaştan itibaren kurduğu iyi ve yakın ilişki, kız çocuğunun hayata daha pozitif bakmasını sağlar, bu kızların liderlik vasıfları da daha yüksek olur. Ruh sağlığı da daha olumlu yönde ilerler. Çünkü baba ihmali yaşayan kızlar, baba yokluğunda, hep bir sığınma ihtiyacı yaşarlar. Bu da ne olduğu bir türlü hissedilemeyen doyumsuzluk, huzursuzluk, hırçınlık hisleriyle açığa çıkar. Ergenlik ve yetişkinlik döneminde de duygusal ilişkilerinde yanlış tercihler yapmaya eğilimli olurlar.

GÜÇ, DENGE VE KARAR ALMA KAYNAĞI

Koruyucu, sevgi ve şefkat veren, kural, değerler, disiplin ve otorite ile olan ilişki baba üzerinden şekillenir, ailenin geçimini sağlayan güçlü bir otorite figürüdür baba. Çocuğun duysal zorlanmalarıyla ilgilenir ve ona destek olur. Çocuğun ihtiyaçlarını doğru zamanda karşılayandır. Çocuk babayı baba gibi hissettiğinde, huzur ve güven duyarak rahatlar. Babalar çocuğun dış dünyayla kurduğu ilişkide bir köprü görevi görür. Başkalarını sevebilme yeteneği babanın çocuğuyla kurduğu ilişkiyle başlar. Çocuğunu dinleyen, onunla konuşan, onaylayan baba ve babanın hayatında aktif olarak varlığı kabul görülen çocuk, dış dünya tarafından da kabul edildiği ve beğenildiğine inanır. Babanın sevgisi ve çocuğuna verdiği güven, psikolojik olarak çocuğun kendini daha güçlü hissetmesini sağlar. Sorunları çözen, çocuğun hayallerini gerçekleştiren bir roldedir baba. Baba ilgisinden, sevgisinden uzak büyüyen çocukların hayatlarında zorlandıkları, kendilerine bir yön çizemedikleri terapilerde açığa çıkan durumlardan bazısı. Ergenlerin alkol ve madde eğiliminde, baba otoritesinin zayıflığı ve baba ihmali yatabiliyor. Baba yokluğunda ya da babası olduğu halde babası tarafından güzel duygular aktarılamamış çocuklarda, özgüven eksikliği, güçsüzlük hissi, kararsızlık, güçlükler karşısında kolay vazgeçme, ilişkilerde sorun gibi birçok psikolojik sorun açığa çıkabiliyor. Çocuğuyla günde 20 dakika bile olsa baba-çocuk olarak oyunla ya da sohbet edip onu dinleyerek ya da gece yatmadan önce masal okuyarak bile vakit geçirebilen bir babanın kurduğu bağ, çocuk için çok kıymetlidir.